De Stad Kortrijk liet in het voorjaar van 2022 een onderzoek voeren naar discriminatie op de lokale woninghuurmarkt. Hoe goed of slecht scoort Kortrijk in vergelijking met steden als Brussel, Antwerpen, Gent, Leuven of Mechelen waar eerder al onderzoeken werden uitgevoerd?
In het bestuursakkoord voor legislatuur 2019-2024 stelde het stadsbestuur van Kortrijk dat “de kansen van mensen op de woninghuurmarkt niet beïnvloed mogen worden door factoren zoals inkomen, leeftijd en afkomst”. In het kader van dit beleid liet de Stad Kortrijk een onderzoek voeren naar discriminatie op de lokale woninghuurmarkt. De in het rapport toegelichte resultaten steunen op onderzoek dat in maart en april van 2022 gevoerd werd.
METHODIEK & TESTBASIS
Het onderzoek werd volledig verricht aan de hand van “correspondentietesten”. In de onderzoeksperiode werden 398 testen uitgevoerd. Er werd gepeild naar twee door de wetgever beschermde discriminatiegronden, met name etnische afkomst en seksuele voorkeur. Testen werden afgenomen van zowel vastgoedmakelaars-bemiddelaars als van particuliere verhuurders.
HERLEIDING/WEGING TESTRESULTATEN
Het verhuuraanbod voor de Kortrijkse vastgoedmarkt was in de onderzoeksperiode verdeeld tussen 90% door vastgoedmakelaars en 10% door particuliere verhuurders. Door de gevolgde onderzoeksstrategie werden de testen slechts voor 76% van vastgoedmakelaars afgenomen, en voor 24% van particulieren wat betreft discriminatie voor etnische afkomst. Voor discriminatie wegens seksuele oriëntatie was de verhouding 74 – 26 %. Om de onderzoeksresultaten in een correct perspectief te plaatsen voorziet het rapport dan ook telkens in een correcte herleidende weging van de cijfers. In deze bijdrage worden enkel deze herleide cijfers gebruikt.
NETTODISCRIMINATIEGRADEN WEGENS ETNISCHE AFKOMST
- Kandidaat-huurders met een Marokkaanse naam werden door 67% van de particuliere verhuurders gediscrimineerd wegens hun afkomst.
- Het percentage vastgoedmakelaars dat zich hieraan bezondigde ligt markant lager (24%). In een eerdere studie werd voor de Kortrijkse huurmarkt al gepeild naar de impact van dit discriminatiecriterium. Bij vastgoedmakelaars was de nettodiscriminatiegraad toen 23%. Bij private verhuurders ging het om 27%.
NETTODISCRIMINATIEGRADEN WEGENS SEKSUELE ORIËNTATIE
Voor homoseksuele koppels die zich als huurder aanbieden bij een private verhuurder was een nettodiscriminatiegraad op te tekenen van 13%. Vastgoedmakelaars blijken homoseksuele koppels daarentegen positief te discrimineren (nettodiscriminatiegraad van minus 4%).
NETTODISCRIMINATIEGRADEN WEGENS ETNISCHE AFKOMST – ANDERE STEDEN
Zonder uitspraak te doen over de vergelijkbaarheid van de onderzoeksresultaten wordt onderstaand gerefereerd naar de nettodiscriminatiegraden die in andere onderzoeken al werden opgetekend in andere steden.
- Antwerpen
Bij onderzoek uitgevoerd in 2019-2020 is bij vastgoedmakelaars een nettodiscriminatiegraad vastgesteld van 17%. Bij nieuw onderzoek in 2021 bleek deze waarde gedaald te zijn tot 10%.
- Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Er werden 10.978 schriftelijke testen uitgevoerd (Onderzoeksrapport 2017). Bij vastgoedmakelaars werd een nettodiscriminatiegraad van 13,17% vastgesteld.
- Gent
In een onderzoek uitgevoerd van januari tot maart 2015 was de bij vastgoedmakelaars vastgestelde nettodiscriminatiegraad 26%. In een nieuwe testperiode van april tot juni 2015 daalde dit cijfer tot 10%, om vervolgens opnieuw naar 14% te stijgen (onderzoeken periodes november 2016 tot november 2017 en februari 2019).
- Leuven
In Leuven werd in de periode februari 2020 – februari 2021 een onderzoek verricht met correspondentietesten. Bij vastgoedmakelaars was de nettodiscriminatiegraad 21,5%. Bij particuliere verhuurders was dit 24,75%.
- Mechelen
Er werden 1.303 correspondentietesten uitgevoerd (Onderzoeksrapport 2020). Bij vastgoedmakelaars werd een nettodiscriminatiegraad van 13% vastgesteld. Bij particuliere verhuurders liep dit op tot 45%.
TENDENS
Het BIV en CIB Vlaanderen zijn vastberaden om discriminatie op de vastgoedmarkt te bestrijden. Daarvoor zetten we niet enkel in op sensibilisering en opleiding. Als één van de weinige sectoren bestaat er binnen de vastgoedsector ook een strikte handhaving voor discriminatoire inbreuken via de tuchtwerking, met sancties gaande van verplicht te volgen cursussen, over bestuurlijke boetes, tot zelfs schorsing voor de beroepsuitoefening.
